6 กันยายน 2560 วันนี้เป็นครบรอบ 72 ปีการก่อตั้งโรงเรียนหาดใหญ่วิทยาลัย โรงเรียนมัธยมศึกษาที่ได้รับการจัดอันดับว่าเป็น 1 ใน 10 โรงเรียนที่ดีที่สุดของประเทศไทย กว่าจะมาเป็น 72 ปีอันเกรียงไกร ประวัติความเป็นเป็นอย่างไปไปติดตามกัน
โรงเรียนหาดใหญ่วิทยาลัย 468 ถ.เพชรเกษม ต.หาดใหญ่ อ.หาดใหญ่ จ.สงขลา ก่อตั้งเมื่อ 6 กันยายน 2488 โดยขุนนิพัทธ์จิระนคร บริจาคที่ดินให้จำนวน 14ไร่ และเทศบาลหาดใหญ่บริจาคเพิ่ม 2งาน เปิดสอนในชื่อโรงเรียนหาดใหญ่ อักษรย่อ ส.ข.3 เป็นโรงเรียนมัธยมศึกษาโรงที่ 3 ของจังหวัดสงขลา เปิดสอนเฉพาะชายล้วน จึงถูกเรียกสั้นๆ ว่าโรงเรียนมอชาย โดยมีโรงเรียนสตรีหาดใหญ่ หรือโรงเรียนหาดใหญ่วิทยาลัยสมบูรณ์กุลกันยา (ญ.ส.) เปิดเป็นโรงเรียนหญิงล้วนควบคู่กัน
ปี 2509 มียุบรวมโรงเรียนหาดใหญ่และสตรีหาดใหญ่เข้าด้วยกันและการเรียนแบบสหกิจศึกษา เรียนรวมกันทั้งชาย-หญิง โดยใช้พื้นที่ของโรงเรียนญ.ว.เป็นสถานที่เรียนหลักส่วนที่ญ.ส.เป็นศูนย์ศิลปวัฒนธรรมและบ้านพักครู
ปี 2513 เปิดสอนระดับชั้นมัธยมปลายและเพิ่มคำว่าวิทยาลัยต่อท้ายเป็นโรงเรียนหาดใหญ่วิทยาลัย อักษรย่อ ญ.ว.
ปี 2517 เปิดสอน 2ผลัดเนื่องจากจำนวนนักเรียนเพิ่มขึ้นเป็นจำนวนมาก
ปี 2524 เปิดศูนย์เกษตรกรรมที่ ต.บ้านพรุ อ.หาดใหญ่ เป็นสาขาโรงเรียนหาดใหญ่วิทยาลัย มีเนื้อที่ประมาณ 74 ไร่
ปี 2534 จัดตั้งสาขาของโรงเรียนที่ศูนย์ศิลปวัฒนธรรม ในชื่อโรงเรียนหาดใหญ่วิทยาลัยสมบูรณ์กุลกันยา (ญ.ส.) ปัจจุบันแยกการบริหารกันอย่างเป็นเอกเทศแล้ว
ปี 2540 ศูนย์เกษตรกรรมบ้านพรุ ได้รับการจัดตั้งเป็นโรงเรียนหาดใหญ่วิทยาลัย2 (ญ.ว.2) ปัจจุบันแยกการบริหารกันอย่างเป็นเอกเทศแล้ว
ปัจจุบันโรงเรียนหาดใหญ่วิทยาลัย มีการจัดการเรียนตั้งแต่ระดับมัธยมศึกษาปีที่ 1-6 มีว่าที่ร้อยตรี ดร.ทรงเกียรติ พืชมงคล เป็นผู้อำนวยการสถานศึกษา
โดยสรุป
ชื่่อเต็ม
โรงเรียนหาดใหญ่วิทยาลัย
อักษรย่อ
ญ.ว.
สัญลักษณ์โรงเรียน
ตรี-จักร
สีประจำโรงเรียน
สีฟ้า-แดง
ต้นไม้ประจำโรงเรียน
ต้นฉำฉาหรือก้ามกราม
ปรัชญา
เรียนดี กีฬาเด่น เน้นคุณธรรม
วิสัยทัศน์
โรงเรียนหาดใหญ่วิทยาลัย จัดการศึกษาเป็นระบบ มุ่งมั่นพัฒนานักเรียนให้เป็นผู้มีคุณธรรมเยี่ยม บุคลิกดี มีความรู้สู่สู่สากล